مجوزهای لازم برای راه اندازی سایت کدامند؟

کلمه «کسب‌وکار» که به میان بیاید، اول هیجان زده می‌شویم و به سودآوری‌اش می‌اندیشیم. تصور روزهایی را می‌کنیم که از پیج، کانال یا سایت فروشگاهی، درآمد میلیونی داریم بدون اینکه از خانه بیرون برویم. اشتیاق که خوابید، این سؤال پیش می‌آید: آیا برای راه انداختن کسب و کار اینترنتی حتماً باید مجوز داشته باشیم؟

جواب عمومی به این سؤال یک کلمه است: خیر. همین حالا هزاران آنلاین شاپ بدون مجوز مشغول کار هستند و هیچکس به آنها ایراد نمی‌گیرد. اما این بدان معنا نیست که بی‌خیال گرفتن مجوزهای لازم برای راه اندازی سایت شوید و بی‌گدار به آب بزنید.

زمانی که قصد دارید یک پله به سمت بیزنس حرفه‌ای بروید و وبسایت داشته باشید، گرفتن مجوزهای سایت از جهات مالی، حقوق معنوی و قانونی به نفع شما خواهد بود. کسب جواز لازم کسب و کار اینترنتی، از اتفاقات غیرمترقبه جلوگیری می‌کنند تا حوادث ناگواری مانند مشکلات حقوقی و شکایات به بیزنس شما لطمه نزنند.

برخلاف تصوری که احتمالاً دارید، دریافت مجوز نیازی به طی هفت خوان رستم ندارد. امروز در نجوانت با لیست مجوزهای لازم برای کسب و کار اینترنتی و نمونه فرایند اقدام برای دریافت آنها آشنا خواهید شد.

آیا بدون مجوز می شود سایت راه اندازی کرد؟

بله، می‌شود. سایت به طور بالقوه سرمایه نیست که در ابتدای راه اندازی ملزم دریافت مجوز باشد. خیلی کسب و کارهای اینترنتی در اینستاگرام، تلگرام و حتی سایت های مختلف، بدون دریافت مجوزهای لازم برای راه اندازی سایت مشغول به کار هستند. بنابراین برای استارت کار طراحی و مالکیت سایت، شما اجباری ندارید که سراغ دریافت مجوز از سازمان های مختلف بروید. سایت هایی مانند مجلات اینترنتی، فروشگاه‌های کوچک، سایت‌های خدماتی و فریلنسری زیادی هستند که بدون دریافت مجوز، فعالیت می‌کنند.

اصولاً شما می‎‌توانید با خرید یک هاست به صورت اختصاصی یا اشتراکی (بسته به کاربرد موردنظر و میزان فعالیت یا دیتایی که قصد دارید روی سایت پیاده کنید)، با یک سیستم ساده مدیریت محتوا CMS مانند وردپرس، سایت ساز یا حتی کدنویسی اختصاصی، سایت خودتان را بالا بیاورید و سئو کنید. اما زمانی که کسب‌و‌کاری راه بیندازید (به خصوص بیزنس هایی که مربوط به صنایع غذا و دارو باشند) نداشتن جواز لازم کسب و کار اینترنتی می‎‌تواند شمار ا به دردسر بیندازد و حتی باعث تعلیق کسب و کارتان شود.

چند مسئله در این میان وجود دارد که با آگاهی از آنها، اهمیت مجوزهای لازم برای راه اندازی سایت را بهتر درک خواهید کرد.

چرا برای راه اندازی سایت نیاز به مجوز داریم؟

راه اندازی سایت، زحمت همراه هزینه زمانی و مالی شما را می‌طلبد. اگر برای زحمتی که کشیده‌اید و مبلغی که صرف کرده‌اید ارزش قائل هستید، منطقی است که با دریافت مجوزهای لازم برای راه اندازی سایت از امنیت و محکم کاری حقوقی (مادی و معنوی) اطمینان حاصل کنید. برای روشن شدن موضوع، دلایل اخذ مجوز برای فروشگاه اینترنتی را باهم بررسی می‌کنیم.

اولین و مهم ترین عامل، جذب اعتماد مشتریان است. خود ما زمانی که می‌خواهیم خرید اینترنتی انجام بدهیم، قبل از اینکه محتوای سایت را بخوانیم و نگاهی به لیست محصولات بیندازیم، یکراست اسکرول می‌کنیم به انتهای صفحه تا ببینیم آیا سایت، نمادهای معتبری مانند اینماد را دارد یا خیر. اگر سایت شما این نمادها را نداشته باشد (منظورمان فقط تصویر اینماد نیست؛ مشتریان واقعاً چک می‎‌کنند که لینک اینماد شما معتبر هست یا نه!) شک نداشته باشید که با نداشتن اینماد، از هر پنج مشتری بالقوه حداقل سه نفر را از دست خواهید داد.

دومین دلیل اهمیت دریافت مجوزهای لازم برای راه اندازی سایت، ثبت برند شماست. شاید در ابتدای کار چندان مهم نباشد که کسی نام برند شما را کش برود، اما اگر این اتفاق برای سایتی بیفتد که در پس آن یک بیزنس بزرگ و پردرآمد نهفته، اتفاقات جالبی نخواهد افتاد. اگر شخص دیگری نام برند شما را به اسم خود ثبت کند، بیزنس ثبت نشده‌ی شما متهم به اسکی کاری و استفاده غیرقانونی و بی‌اجازه از یک برند رسمی خواهد شد. به همین راحتی امکان دارد به ناحق، محکوم شوید و جریمه سنگینی به شما تحمیل شود.

عکس این قضیه هم صدق می‌کند. اگر برند خود را ثبت کرده باشید و متوجه شوید که شخص دیگری به طور غیرقانونی از شما کپی برداری می‌کند، مدرک محکمی دارید که ثابت کنید این برند و تمام حقوق معنوی آن معلق به شماست. این امر از دزدیده شدن حقوق معنوی شما جلوگیری می‌کند.

رعایت شرط احتیاط، همیشه حرف اول را می‌زند. کسب‌و‌کار بدون مجوز حتی اگر در اوج موفقیتش به سر می‌یرد، در صورت ثبت شدن یک شکایت علیه آن مدرک محکمه پسندی نخواهد داشت که از خود دفاع کند. به همین راحتی امکان دارد یک مشکل ساده، در بهترین حالت از نظر شهرت برند و مالی به شما ضربه بزند. یا در بدترین حالت، خسارت سنگین ببینید و بیزنس خود را از دست بدهید.

برای راه اندازی سایت به چه مجوزهایی نیاز داریم؟

متقاعد شدید چرا به جواز لازم کسب و کار اینترنتی احتیاج دارید؟ بسته به نوع بیزنسی که راه می‌اندازید، ممکن است دریافت یکی دوتا از مجوزهایی که در لیست زیر معرفی می‌کنیم برای شما کافی باشد. اما طبق شرایط و ضوابطی که در ادامه خواهیم گفت، امکان دارد موقعیت‌های مختلفی پیش بیاید که در آن به هریک از مجوزهای زیر احتیاج پیدا کنید تا کسب‌وکارتان پابرجا بماند.

1. اینماد، مهمترین جواز لازم کسب و کار اینترنتی

اولین و مهم‌ترین مورد در لیست مجوزهای لازم برای راه اندازی سایت که جهت تایید اعتبار و جلب اعتماد مشتریان باید داشته باشید، اینماد (نماد اعتماد الکترونیکی) است. داشتن این مجوز برای سایت صرفاً جهت جلب اعتماد کاربران نیست، بلکه برای اتصال درگاه پرداخت مستقیم به این نشان نیاز خواهید داشت. احتمالا در فوتر برخی از سایت‌های معتبر، تصویر بالا را دیده‌اید که نشانگر اینماد است. با کلیک بر روی آن، می‌توانید مشخصات آن کسب‌و‌کار را ببینید و اگر نظر یا شکایتی دارید، ثبت کنید. برخی افراد اینماد را به عنوان پروانه فروشگاه اینترنتی هم می‌شناسند. بسته به تعداد ستاره‌هایی که زیر این لوگو قرار داشته باشد، میزان اعتبار شما بالاتر خواهد بود.

برای دریافت Enamad، باید در سایت Enamad.ir ثبت نام و باقی مراحل را طی کنید. در مقاله راهنمای دریافت اینماد، تمامی مراحل دریافت نشان اعتبار الکترونیک را به صورت کامل توضیح داده‌ایم. در یک کلام، باید کلیه اطلاعات خودتان و بیزنس‌تان (اطلاعات هویتی، مکان فیزیکی کار، آدرس، شماره تماس و…) را ثبت کنید. سپس منتظر بمانید تا اطلاعات توسط مسئولین مربوطه بررسی شده و تاییدیه آن از طریق پست برای شما ارسال شود.

اگر به مشکل فنی یا حقوقی خاصی برنخورید، ثبت اینماد چیزی حدود 3 ساعت الی یک هفته (بسته به نوع کاری که انجام می‌دهید) زمان می‌برد. برای مشاغلی که با اصناف و مقررات خاصی مثل سازمان بهداشت و اداره دارایی سروکار نداشته باشند، این تایم ممکن است زیر 2 ساعت باشد.

قبل از اقدام، از تکمیل طراحی، بهینه سازی و تولید محتوای سایت‌تان مطمئن شوید. اگر قصد طراحی سایت فروشگاهی دارید، محصولات را همراه با اطلاعات قیمت، مشخصات فنی و توضیحات کامل داخل آن درج کنید تا به واحد مربوطه ثابت کنید چیزی برای عرضه دارید. سپس می‌توانید به صورت کاملاً آنلاین، برای دریافت مجوز اینماد اقدام کنید.

2. دریافت کد مالیاتی برای کسب‌وکار اینترنتی

شاید فکر کنید که با راه اندازی سایت، اداره مالیات پیوستن افتخار آمیز شما به جمع کسب‌و‌کارهای ایران را بو می کشد و مستقیم برایتان مالیات می‌برد. اما چنین چیزی وجود ندارد. کد مالیاتی زمانی مورد نیاز شما خواهد بود که برای دریافت اینماد و درگاه پرداخت اقدام می‌کنید. از سال 99 به بعد دریافت این کد برای تمام کسانی که خواهان درگاه پرداخت اینترنتی یا کارتخوان هستند، الزامی است.

برای دریافت کد مالیاتی، بایستی به سایت tax.gov.ir مراجعه کنید و خود را به عنوان شخصی صاحب یک بیزنس اینترنتی معرفی کنید. بعد از ورود شماره یکی از حساب‌های بانکی‌تان، آن را به عنوان حسابی که می‌خواهید گردش مالی شما در آن انجام شود ثبت نمایید. به این ترتیب شما بسته به نوع کارتان در یکی از سه دسته صاحبان شغل، کاسب یا مودیان مالیاتی قرار خواهید گرفت و باید مسئولیت‌‌های قانونی آن را نیز بپذیرید.

برای پرداخت مالیات بعد از دریافت مجوزهای لازم برای راه اندازی سایت، بایستی هرساله فرم اظهارنامه مالیاتی را با اطلاعاتی درباره درآمد آن سال و سود خود به اداره مالیات ارسال کنید. توصیه می‌کنیم هرگز این قانون را دور نزنید، چون در صورت عدم ارسال دیتای لازم، اداره مالیات خودش برای شما اظهارنامه را پر کرده و مالیات تعیین می‌کند.

3. ثبت برند

خاطرتان هست درباره اسکی رفتن و حق کپی رایت برند چه گفتیم؟ شاید درباره محتوای خارجی مسئله کپی رایت مانعی نداشته باشد، اما پای فعالیت بیزنسی و محتوای داخلی که وسط بیاید، ثبت نبودن برند به نام شما می‎تواند دردسرساز شود. پیشنهاد می‌کنیم قبل از انتخاب اسم برند، حتماً در سامانه‌های بررسی نام دامنه چک کنید عنوانی که در نظر دارید، قبلاً توسط یک برند دیگر ثبت نشده باشد تا اگر در آینده کسب و کارتان گرفت، به مشکل نخورید. به محض پا گرفتن سایت، به فکر ثبت برند در سامانه این سامانه باشید تا از کپی شدن برندتان جلوگیری کنید. (در مقاله «نحوه انتخاب اسم فروشگاه اینترنتی» قلق‌های انتخاب عنوان مناسب برای برند را کامل توضیح داده‌ایم.)

4. مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

برای سایتی تازه تاسیس که از نظر تولید محتوا و درآمدزایی در سطح متوسطی قرار داشته باشد، نیازی نیست که به دنبال دریافت مجوز بزرگی مثل مجوز وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی (سرآمد دات کام) بروید. در حقیقت امکان دارد درابتدای کار، دردسر این مجوز به اندازه‌ای باشد که ارزش وقت گذاشتن و هزینه کردن را نداشته باشد. کافیست طبق موازین جمهوری اسلامی پیش بروید و از قوانین تخطی نکنید تا بدون هیچ مشکلی به کارتان ادامه بدهید.

اگر  قصد دارید محتوایی با حق نشر و کپی‌رایت منتشر کنید یا محصولاتی مانند CD، نسخه فیزیکی نرم‌افزار و بازی، کالاهای هولوگرام‌دار، اپلیکیشن و اصولاً محتوایی که می‌خواهید حق نشر آن برای شما یا شخص دیگری محفوظ بماند، بایستی به فکر دریافت مجوز وزارت و فرهنگ باشید.

برای دریافت این مجوز، در سایت saramad.ir ثبت نام و درخواست اخذ مجوز را ثبت کنید. تیم حراست درخواست شما را بررسی می‌کند. پس از تایید، باید در آزمون آنلاین قوانین و مقررات شرکت کنید. مرحله بعد، شرکت در یک مصاحبه آنلاین است. اگر همه مراحل را به خوبی پشت سر بگذارید، مجوز 5 ساله دریافت خواهید کرد.

5. مجوز سیستم ساماندهی

همانطور که درباره نماد وزارت ارشاد اشاره کردیم، در ابتدای کار هیچ اجباری برای دریافت نماد ساماندهی وجود ندارد. اما به تدریج و با رشد کسب و کار، نیاز دارید که با دریافت این مجوز موانع قانونی بالقوه را از سر راه بردارید. همانطور که گفته شد این مجوز هم الزامی نیست، ولی برای اینکه ناخواسته گرفتار فیلترینگ نشوید و وبسایتتان تعلیق نشود، پیشنهاد می‌کنیم بعد از رشد و توسعه کسب و کار به فکر دریافت این مجوزهای لازم برای راه اندازی سایت باشید.

اگر سایت شما شامل مصادیقی بشود که برای گرفتن نماد ساماندهی نیاز به مجوز خاصی از دستگاه یا وزارت خانۀ خاصی داشته باشید، باید مراحل آن را برای دریافت جواز طی کنید. با مراجعه به نهاد، مراحل کار به شما اعلام خواهد شد. قرار دادن نماد ساماندهی در وبسایت، معمولاً وجهه معتبرتری به شما می‌بخشد.

6. مجوز نظام صنفی رایانه ای کشور

اگر کسب و کار شما به حدی رشد کرد که نیاز پیدا کردید افراد جدیدی برای مدیریت آن استخدام کنید، تبریک می‌گوییم. در این مرحله باید به فکر دریافت مجوز نظام صنفی رایانه‌ای کشور باشید. به موجب قانون جمهوری اسلامی، شما دربرابر کسانی که قراردادی با شما کار می‌کنند موظف هستید به طور منظم و طبق قانون (وزارت کار یا مفاد قرارداد) حقوق و بیمه را تأمین کنید. شرط دریافت مجوز نظام صنفی کامپیوتری در ایران، این است که مدیر سایت حداقل دارنده مدرک کارشناسی باشد. (البته تبصره‌هایی هم برای این امر وضع شده که اینجا می‌توانید از آنها مطلع شوید.)

7. مجوزهای اختصاصی برای بیزنس

بسته به نوع کسب‌و‌کاری که دارید، ممکن است به مجوزهای مختلف از سازمان‌ها و ارگان‌های مربوطه نیاز داشته باشید. مثلاً اگر در بخش مربوط به صنایع غذایی و بهداشتی کار می‌کنید، باید از وزارت بهداشت مجوز بگیرید. برای انجام کارهایی مربوط به فرهنگسازی و تولید محتوایی که مشمول کپی رایت می‌شود (مانند ساخت سایت فیلم، سریال، کتاب و موسیقی) هم به مجوز از وزارت ارشاد نیاز خواهید داشت.

اصلی‌ترین آیتم‌های لیست مجوزهای لازم برای راه اندازی فروشگاه اینترنتی، این موارد هستند. با دریافت هریک از جواز لازم کسب و کار اینترنتی و قرار دادن کد آن در سایت خودتان، مشخص می‌شود که صاحب کسب‌وکاری قانونی و معتبر هستید و مشتریان می‌توانند به شما اعتماد کنند.

8. مجوز نظام صنفی کسب و کارهای مجازی

یکی از مجوزهای لازم برای راه اندازی سایتی که قرار است منبع درآمد شما باشد و در آن تراکنش‌های مالی داشته باشید، مجوز نظام صنفی کسب‌وکارهای مجازی است. داشتن این جواز، اصولاً پروانه کسب وبسایت شما به حساب می‌آید و در صورت بروز مشکلات حقوقی یا مالی، شکایت از سایت شما (چه به حق باشد چه ناحق) می‌توانید برای اثبات قانونی بودن کسب‌وکارتان به آن استناد کنید.

همان گونه که اشاره کردیم، لازمه دریافت هریک از مجوزهای لازم برای راه اندازی سایت این است که یک وبسایت استاندارد و حاوی محتوای ارزشمند و قابل ارائه داشته باشید. نهادهای رسمی معمولاً تا زمانی که طراحی سایت و بهینه سازی فنی آن را به اتمام نرسانید، جوازی برای شما صادر نخواهند کرد.

اگر زمان و دانش طراحی سایت را ندارید و تا به حال دست به وردپرس نزده‌اید، برای راه اندازی پلتفرمی که محل کسب‌وکار اینترنتی شما باشد به تیمی متخصص نیاز خواهید داشت که در کمترین زمان، وبسایت‌تان را با کیفیتی بالا راه اندازی نماید. اگر ایده‌ای دارید و می‌خواهید آن را به اجرا بگذارید، با تیم کارشناسان نجوانت تماس بگیرید. ما در جلسه مشاوره رایگان اولیه، تصویر کلی برنامه طراحی سایت را برای شما ترسیم می‌کنیم تا بدانید در همکاری با ما، چه انتظاراتی می‌توانید داشته باشید و چه نتایجی تحویل خواهید گرفت.

همین امروز شروع کنید!

خیلی از افراد هستند که به محض اندیشه به مراحل دریافت مجوزهای لازم برای راه اندازی سایت، تصور فرآیندی دشوار و استرس‌آور را پیدا می‌کنند و بی‌خیال ماجرا می‌شوند. اما شما جزو این دسته نباشید. کسب مجوزهای سایت برای فروشگاهی جا افتاده یا بعد از طراحی سایت شرکتی معتبر، نهایت یک ماه از وقت گرامی شما را نیاز خواهد داشت و بخش زیادی از آن به صورت آنلاین و غیرحضوری انجام خواهد شد.

پس اجازه ندهید ذهن شما، فرایند دریافت جواز لازم کسب و کار اینترنتی را به غولی تبدیل کند و جلوی شما را بگیرد که به ایده‌ها و آرزوهایتان جامه عمل نپوشانید. وسوسه فعالیت بدون مجوز را هم دور بیندازید، اتفاقات ناگوار هیچوقت قرار قبلی با ما نمی‌گذارند. مجوزهای قانونی و محکم که در دست داشته باشید، پایه‌های کسب‌وکارتان را مستحکم‌تر کرده‌اید و چیزی برای نگرانی و استرس نخواهید داشت.

اگر در مراحل دریافت هریک از مجوزهایی که در این مقاله نام بردیم به کمک نیاز داشتید، راه‌های ارتباطی با تیم ما در خدمت شما هستند. ما خوشوقت می‌شویم که پاسخگو و همراه شما در مسیر موفقیت باشیم!

سؤالات متداول