چطور مجوز کسب و کار اینترنتی بگیریم؟ راهنمای اخذ مجوزهای لازم برای فروشگاه های آنلاین

کسب و کارهای اینترنتی به عنوان یکی از ارکان مهم اقتصاد دیجیتال، نقش پررنگی در تسهیل معاملات و خدمات‌رسانی به مشتریان ایفا می‌کنند. با این حال، فعالیت در این حوزه مستلزم رعایت قوانین و مقررات مشخصی است که اخذ مجوز کسب و کار اینترنتی، گامی ضروری در این مسیر محسوب می‌شود.

با توجه به گسترش روزافزون تجارت الکترونیک و اهمیت اعتمادسازی در میان کاربران، ضرورت قانونی‌سازی کسب و کارهای اینترنتی بیش از پیش احساس می‌شود. اخذ مجوزهای قانونی نه تنها به کسب و کارها اعتبار بخشیده و اعتماد مشتریان را جلب می‌کند، بلکه موجب شفافیت در فعالیت‌های تجاری و رعایت حقوق مصرف‌کننده نیز می‌گردد.

در این مقاله از نجوانت، به معرفی راه‌های دریافت مجوز کسب و کار آنلاین خواهیم پرداخت.

مجوز کسب و کار اینترنتی چیست؟

همان‌گونه که مشتریان ارزشمندترین دارایی هر کسب‌وکاری محسوب می‌شوند، حضور فعال در فضای مجازی نیز امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. با توجه به رشد روزافزون تجارت الکترونیک و استقبال گسترده مخاطبان از خدمات آنلاین، کسب‌وکارهای سنتی نیز ناگزیر به تطبیق خود با این تحول بزرگ هستند.

برای فعالیت قانونی و حرفه‌ای در بستر اینترنت، کسب‌وکارهای مجازی ملزم به اخذ مجوزهای لازم هستند. مجوز کسب و کار اینترنتی، به مجموعه‌ای از مجوزها و گواهی‌هایی اطلاق می‌شود که از سوی مراجع ذی‌صلاح صادر شده و به کسب‌وکار امکان فعالیت قانونی در فضای مجازی را می‌دهد.

مراحل اولیه راه‌اندازی کسب‌وکار اینترنتی

راه‌اندازی کسب‌وکار اینترنتی، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و اتخاذ گام‌های حساب‌شده است. در ادامه، مراحل اولیه و ضروری برای ورود به این عرصه پر رقابت را شرح می‌دهیم:

1. انتخاب حوزه فعالیت

اولین گام در این مسیر، انتخاب حوزه فعالیت مناسب است. این انتخاب باید بر اساس مهارت‌ها، علایق، و امکانات موجود صورت پذیرد. افرادی که قبلاً در زمینه خاصی فعالیت می‌کردند، می‌توانند با تکیه بر تجربیات خود، کسب‌وکار آفلاین خود را به فضای مجازی منتقل نمایند. همچنین، افراد مبتدی نیز می‌توانند با بهره‌گیری از ایده‌های نوآورانه، به خلق کسب‌وکارهای اینترنتی بپردازند. به عنوان مثال، ارائه مشاوره تخصصی، تولید محتوا و فعالیت به عنوان اینفلوئنسر، از جمله ایده‌های پرطرفدار در این حوزه محسوب می‌شوند.

2. انتخاب کانال‌های ارتباطی

 پس از انتخاب حوزه فعالیت، باید به تعیین کانال‌های مناسب برای ارائه خدمات به مخاطبان پرداخت. وب‌سایت، شبکه‌های اجتماعی، و اپلیکیشن‌های موبایل، از جمله رایج‌ترین کانال‌های ارتباطی در کسب‌وکارهای اینترنتی هستند. انتخاب هر یک از این کانال‌ها، به عوامل مختلفی همچون نوع کسب‌وکار، مخاطب هدف و بودجه در دسترس بستگی دارد. بسیاری از کسب‌وکارهای موفق، از ترکیبی از این کانال‌ها برای دستیابی به مخاطبان گسترده‌تر استفاده می‌کنند.

3. تحلیل رقبا و تدوین استراتژی

بررسی دقیق رقبا و شناسایی نقاط قوت و ضعف آن‌ها، گامی ضروری در راستای تدوین استراتژی کسب‌وکار است. با مطالعه فعالیت رقبا، می‌توان به شناخت بهتری از بازار هدف، نیازهای مشتریان و روندهای موجود دست یافت. لازم به ذکر است که الگوبرداری از رقبا به معنای کپی‌برداری نیست، بلکه هدف از آن، کسب ایده و بهبود بخشیدن به استراتژی‌های خود است.

4. اخذ مجوزهای لازم برای کسب و کارهای اینترنتی

اخذ مجوزهای قانونی، یکی از مهم‌ترین مراحل راه‌اندازی کسب‌وکار اینترنتی است. نوع مجوز کسب و کار اینترنتی، به نوع فعالیت، حوزه کاری و مقررات حاکم بر آن بستگی دارد. اخذ مجوز، علاوه بر ایجاد اطمینان خاطر در مشتریان، به کسب‌وکار اعتبار بخشیده و از آن در برابر مشکلات حقوقی محافظت می‌نماید.

انواع مجوزهای لازم برای کسب و کارهای اینترنتی

با توجه به گسترش روزافزون تجارت الکترونیک و افزایش تعداد کسب‌وکارهای اینترنتی، ضرورت وجود مکانیسم‌هایی برای تضمین امنیت و اطمینان خاطر مشتریان بیش از پیش احساس می‌شود. یکی از مهم‌ترین این مکانیسم‌ها، اخذ مجوز کسب و کار آنلاین است. مجوزهای کسب‌وکار اینترنتی، به عنوان گواهی بر فعالیت قانونی و پایبندی کسب‌وکار به استانداردهای تعیین شده، اعتماد مشتریان را جلب کرده و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری می‌نماید.

مجوزهای کسب‌وکار اینترنتی را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم‌بندی کرد:

1. مجوزهای عمومی

مجوزهای عمومی، مجوزهایی هستند که به طور معمول برای تمامی کسب‌وکارهای اینترنتی الزامی بوده و شرایط اخذ آن‌ها یکسان است. دو نمونه از مهم‌ترین مجوزهای عمومی عبارتند از:

• نماد اعتماد الکترونیکی (ای نماد): این نماد، نشان‌دهنده رعایت استانداردهای امنیتی و حفاظت از اطلاعات مشتریان در سایت است. نماد اعتماد الکترونیکی توسط مرکز توسعه تجارت الکترونیکی صادر شده و به کسب‌وکارهای اینترنتی امکان می‌دهد تا اعتماد مشتریان را به خود جلب کنند. پس ثبت کسب و کار در سامانه اینماد امری ضروری محسوب می‌شود.
• پروانه کسب: پروانه کسب، مجوزی است که توسط اتحادیه صنفی مربوطه صادر شده و به کسب‌وکار اجازه می‌دهد تا فعالیت خود را به صورت قانونی انجام دهد. اخذ پروانه کسب، به ویژه برای کسب‌وکارهایی که به صورت فیزیکی نیز فعالیت دارند، الزامی است.

هزینه صدور هر یک از مجوزهای عمومی، با توجه به نوع فعالیت و حجم معاملات، متفاوت است.

شرایط اخذ نماد اعتماد الکترونیکی (ای‌نماد) برای کسب‌وکارهای اینترنتی

نماد اعتماد الکترونیکی (ای‌نماد) به عنوان یک نشان استاندارد، به فروشگاه‌های اینترنتی اعتبار بخشیده و به مشتریان اطمینان می‌دهد که با یک کسب‌وکار معتبر و قابل اعتماد روبه‌رو هستند. این نماد توسط مرکز توسعه تجارت الکترونیکی صادر شده و حاوی ضمانت‌هایی در خصوص امنیت اطلاعات، کیفیت خدمات و رعایت قوانین تجارت الکترونیک است.

ضرورت اخذ اینماد برای فروشگاه اینترنتی:

• جلب اعتماد مشتریان: ای‌نماد به عنوان یک نشان استاندارد، به مشتریان اطمینان می‌دهد که اطلاعات شخصی و مالی آن‌ها در امنیت کامل خواهد بود.
• امکان اخذ درگاه پرداخت بانکی: داشتن ای‌نماد یکی از پیش‌نیازهای اصلی برای دریافت درگاه پرداخت بانکی است.
• تسهیل همکاری با شرکت‌های خدماتی: بسیاری از شرکت‌های خدماتی مانند شرکت پست، برای همکاری با فروشگاه‌های اینترنتی، داشتن ای‌نماد را الزامی می‌دانند.

انواع ای‌نماد

ای‌نمادهای صادر شده توسط مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، به دو دسته یک‌ستاره و دو‌ستاره تقسیم می‌شوند:

• ای‌نماد یک‌ستاره: به فروشگاه‌هایی اعطا می‌شود که شرایط اولیه و عمومی تعیین‌شده توسط مرکز توسعه تجارت الکترونیکی را برآورده کنند.
• ای‌نماد دو‌ستاره: به فروشگاه‌هایی اعطا می‌شود که علاوه بر شرایط اولیه، گواهی امنیتی SSL را برای تمامی صفحات سایت خود تهیه کرده باشند. گواهی SSL، ارتباط بین مرورگر و سرور را رمزنگاری کرده و از امنیت انتقال اطلاعات حساس مانند اطلاعات کارت بانکی جلوگیری می‌کند.

مدارک لازم برای اخذ اینماد (نماد اعتماد الکترونیکی)

ثبت کسب و کار اینترنتی در اینماد و اخذ مجوز آن، گامی مهم در جهت کسب اعتماد مشتریان و ارتقای اعتبار کسب‌وکارهای اینترنتی است. مدارک مورد نیاز برای دریافت این مجوز بسته به اینکه متقاضی شخص حقیقی باشد یا حقوقی، متفاوت خواهد بود.

مدارک مورد نیاز برای اشخاص حقیقی:

• تصویر کارت ملی و شناسنامه: این مدارک به عنوان شناسنامه فرد متقاضی محسوب می‌شوند.
• تصویر پروانه کسب یا مجوز فعالیت: این مدرک نشان‌دهنده مجوز فعالیت فرد در حوزه کسب‌وکار است. در صورت نبود پروانه کسب، ممکن است مدارک دیگری مانند جواز کسب خانگی یا هرگونه مجوز مرتبط مورد نیاز باشد.

مدارک مورد نیاز برای اشخاص حقوقی:

• تصویر آگهی تاسیس شرکت در روزنامه رسمی: این مدرک نشان‌دهنده ثبت قانونی شرکت است.
• تصویر اساسنامه شرکت: اساسنامه، سند قانونی است که قوانین و مقررات حاکم بر شرکت را مشخص می‌کند.
• آگهی آخرین تغییرات شرکت: این آگهی شامل تغییرات در آدرس، موضوع فعالیت، هیئت مدیره و سایر موارد مرتبط است.
• تصویر کارت ملی و شناسنامه مدیرعامل یا نماینده قانونی شرکت: این مدارک به عنوان شناسنامه نماینده قانونی شرکت محسوب می‌شوند.
• تصویر پروانه کسب یا مجوز فعالیت شرکت: این مدرک نشان‌دهنده مجوز فعالیت شرکت در حوزه کسب‌وکار است.

شرایط و مراحل اخذ پروانه کسب برای کسب‌وکارهای اینترنتی

اخذ پروانه کسب، به عنوان مجوزی رسمی برای فعالیت در یک حوزه خاص، امری ضروری و قانونی است. برای کسب‌وکارهای اینترنتی نیز، علی‌رغم ماهیت مجازی آن‌ها، اخذ پروانه کسب به منظور رعایت قوانین و مقررات حاکم بر فعالیت‌های صنفی، الزامی است.

شرایط عمومی اخذ پروانه کسب:

• تخصص و مهارت: متقاضی باید دارای دانش و مهارت کافی در حوزه فعالیت خود باشد.
• اولویت با متقاضیان جدید: در شرایط مساوی، اولویت با افرادی است که برای اولین بار درخواست پروانه کسب می‌نمایند.

مراحل و مدارک مورد نیاز:

1. ثبت‌نام در سامانه اصناف: اولین گام، ثبت‌نام در سامانه الکترونیکی اصناف است. پس از ثبت‌نام، درخواست متقاضی در کمیسیون نظارت بر صنوف مورد بررسی قرار می‌گیرد.
2. تعیین تکلیف درخواست: کمیسیون نظارت ظرف مدت ۱۵ روز کاری، نسبت به پذیرش یا رد درخواست متقاضی تصمیم‌گیری می‌نماید.
3. تهیه مدارک مورد نیاز: در صورت پذیرش درخواست، متقاضی باید ظرف مدت ۳ ماه، مدارک زیر را به اتحادیه صنفی مربوطه ارائه نماید:
   • مدارک شناسایی: اصل و تصویر کارت ملی، شناسنامه و گواهی پایان خدمت یا معافیت (برای آقایان)
   • مدارک محل کسب: سند مالکیت، اجاره نامه یا هر مدرک دیگری که مالکیت یا حق استفاده از محل کسب را ثابت نماید.
   • مدارک تحصیلی یا فنی: مدرک تحصیلی مرتبط با فعالیت، گواهی گذراندن دوره‌های آموزشی یا هر مدرک دیگری که صلاحیت فنی متقاضی را اثبات نماید.
   • مدارک بهداشتی: گواهی سلامت شغلی و محیطی
   • سایر مدارک: بسته به نوع فعالیت، ممکن است مدارک دیگری نیز مورد نیاز باشد، مانند موافقت نیروی انتظامی، گواهی عدم سوء پیشینه و …

2. مجوزهای اختصاصی کسب‌وکارهای اینترنتی

همان‌طور که مستحضرید، هر صنف و حرفه، بسته به ماهیت فعالیت و نیازهای خاص خود، دارای مجوزها و شرایط ویژه‌ای است. در حوزه کسب‌وکارهای اینترنتی نیز، به منظور ساماندهی و نظارت بر فعالیت‌های مختلف، مجوزهای اختصاصی متعددی تعریف شده است.

مجوزهای صنفی رایانه‌ای

اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی، به منظور ساماندهی فعالیت‌های مختلف در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، صنوف تخصصی متعددی را تعریف نموده است. هر کسب‌وکار اینترنتی، با توجه به ماهیت فعالیت و خدماتی که ارائه می‌دهد، ملزم به اخذ مجوز صنفی مرتبط با خود است. چنانچه کسب‌وکاری نتواند صنف مرتبط با خود را بیابد، می‌تواند با مراجعه به اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی، راهنمایی‌های لازم را دریافت نماید.

مدارک مورد نیاز برای اخذ مجوز صنفی رایانه‌ای:

برای اخذ مجوز صنفی رایانه‌ای، معمولاً مدارک زیر مورد نیاز است:

• مدارک شناسایی مدیرعامل: کپی شناسنامه و کارت ملی مدیرعامل شرکت
• مدارک شرکت:
  • کپی آگهی تاسیس شرکت در نامه رسمی
  • کپی اساسنامه شرکت
  • کپی آخرین تغییرات شرکت (در صورت وجود)
  • گواهی ثبت شرکت
  • لوگوی شرکت
• مدارک مالی:
  • کپی آخرین اظهارنامه مالیاتی شرکت
  • لیست بیمه کارکنان (در صورت وجود)
• سایر مدارک: بسته به نوع فعالیت و صنف، ممکن است مدارک دیگری نیز مورد نیاز باشد. برای مثال، در برخی موارد ارائه رزومه مدیرعامل یا اعضای هیئت مدیره، نمونه کار و … الزامی است.

مدارک مورد نیاز جهت اخذ مجوز کسب و کار اینترنتی

راه‌اندازی کسب‌وکار اینترنتی مستلزم طی مراحل قانونی و اخذ مجوزهای لازم است. برای دریافت مجوز کسب و کار اینترنتی، متقاضیان می‌بایست مطابق با چک‌لیست ارائه شده توسط سامانه دریافت مجوز کسب و کار اینترنتی یعنی «مرکز توسعه تجارت الکترونیکی»، نسبت به راه اندازی کسب‌وکار خود اقدام نموده و سپس درخواست خود را جهت اخذ مجوز ثبت نمایند.

مدارک مورد نیاز:

به طور کلی، مدارک مورد نیاز برای اخذ مجوز کسب و کار اینترنتی به شرح زیر است:

• گواهی صلاحیت شخصی: متقاضی می‌بایست گواهی عدم سوء پیشینه و سایر گواهی‌های مرتبط با صلاحیت شخصی را از مراجع ذی‌صلاح دریافت نماید.
• مدرک تحصیلی و آموزشی: ارائه مدرک تحصیلی مرتبط با حوزه فعالیت و گواهی گذراندن دوره‌های آموزشی مرتبط با کسب‌وکار (مانند احکام تجارت) الزامی است.
• مدارک شناسایی: ارائه کارت ملی، شناسنامه و در صورت لزوم، گذرنامه برای اتباع خارجی ضروری است.
• مدارک محل کسب: ارائه سند مالکیت، اجاره نامه یا هر مدرک دیگری که مالکیت یا حق استفاده از محل کسب را ثابت نماید.
• مدارک مالی: ارائه آخرین اظهارنامه مالیاتی و سایر مدارک مالی مرتبط.
• مصوبه هیئت مدیره: در خصوص شرکت‌های حقوقی، ارائه مصوبه هیئت مدیره مبنی بر صدور پروانه کسب به نام مدیرعامل الزامی است.
• سایر مدارک: بسته به نوع فعالیت و حوزه کسب‌وکار، ممکن است مدارک دیگری نیز مورد نیاز باشد.

مجوز ساماندهی محتوا

برای کسب‌وکارهای اینترنتی که در حوزه فعالیت‌های فرهنگی و رسانه‌های دیجیتال فعالیت می‌نمایند، اخذ مجوز ساماندهی محتوا از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز الزامی محسوب می‌شود. فرایند اخذ این مجوز شامل مراحل زیر است:

1. ثبت‌نام در سامانه ساماندهی محتوا: متقاضی می‌بایست نسبت به ثبت‌نام در سامانه ساماندهی محتوا و تکمیل اطلاعات مورد نیاز اقدام نماید.
2. بررسی مدارک: مدارک ارسالی توسط متقاضی توسط کارشناسان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
3. آزمون آنلاین: در صورت تایید مدارک اولیه، متقاضی موظف به شرکت در آزمون آنلاین قوانین و مقررات مربوط به فضای مجازی است.
4. مصاحبه آنلاین: پس از موفقیت در آزمون، مصاحبه آنلاین با متقاضی انجام خواهد شد.
5. صدور مجوز: در صورت موفقیت در تمامی مراحل، مجوز ساماندهی محتوا برای مدت 5 سال به متقاضی اعطا خواهد شد.

اخذ مجوز برای کسب‌وکارهای اینستاگرامی

با توجه به گسترش روزافزون کسب‌وکارهای اینترنتی و به‌ویژه فعالیت‌های تجاری در شبکه‌های اجتماعی نظیر اینستاگرام، ضرورت تنظیم مقررات و اخذ مجوزهای لازم برای این‌گونه فعالیت‌ها بیش از پیش احساس می‌شود.

کد شامد

در ایران، اگرچه مجوز مستقیمی برای فعالیت در اینستاگرام صادر نمی‌شود، اما برای ساماندهی و نظارت بر محتواهای منتشر شده در این شبکه اجتماعی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اقدام به ارائه کد شامد نموده است. کد شامد، یک شناسه منحصر به فرد برای صفحات اینستاگرام بوده و به منزله تایید هویت مالک صفحه و رعایت قوانین و مقررات مربوطه است.

مراحل اخذ کد شامد:

1. ثبت‌نام در سامانه ساماندهی: متقاضیان می‌بایست با مراجعه به سامانه ساماندهی محتوا، نسبت به ثبت‌نام و تکمیل اطلاعات شخصی و اطلاعات مربوط به صفحه اینستاگرام خود اقدام نمایند.
2. ارائه مدارک: متقاضیان موظف به ارائه مدارک شناسایی معتبر مانند کارت ملی و شناسنامه هستند.
3. بررسی و تایید مدارک: مدارک ارسالی توسط کارشناسان سامانه بررسی شده و در صورت تایید، کد شامد برای صفحه اینستاگرام متقاضی صادر می‌شود.
4. نظارت بر محتوا: پس از صدور کد شامد، محتوای صفحه اینستاگرام توسط پلیس فتا رصد شده و در صورت مشاهده هرگونه تخلف، اقدامات قانونی لازم صورت خواهد گرفت.

اختیاری بودن اخذ کد شامد:

با توجه به اینکه اخذ کد شامد الزامی نیست، اما توصیه می‌شود تمامی افرادی که در اینستاگرام به فعالیت تجاری می‌پردازند، نسبت به اخذ این کد اقدام نمایند. زیرا داشتن کد شامد، علاوه بر ایجاد اطمینان خاطر در مخاطبان، به کسب‌وکار اعتبار بخشیده و از بروز مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری می‌نماید.

استعلام مجوز کسب‌وکارهای اینترنتی

برای بررسی قانونی بودن فعالیت یک وب‌سایت فروشگاهی یا هر کسب‌وکار اینترنتی دیگری، می‌توان به سایت «اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی» مراجعه نمود. با وارد کردن آدرس وب‌سایت مورد نظر در بخش جستجوی مجوز، می‌توان اطلاعاتی در مورد مجوزهای اخذ شده توسط آن کسب‌وکار به دست آورد.

جمع بندی

همان‌طور که خواندید، فرایند اخذ مجوزهای لازم برای فعالیت قانونی در فضای مجازی، به ویژه کسب‌وکارهای اینترنتی، مستلزم طی مراحل اداری و ارائه مدارک مشخص است. این فرایند، اگرچه زمان‌بر و در برخی موارد پیچیده به حساب می‌آید، اما به منظور ایجاد نظم و امنیت در فضای کسب‌وکارهای آنلاین و حفظ حقوق مصرف‌کنندگان، امری ضروری محسوب می‌شود.

امیدواریم مطالب ارائه شده در این مقاله، به شما در درک بهتر اهمیت اخذ مجوزهای لازم برای کسب‌وکارهای اینترنتی و همچنین راهکارهای ایجاد اعتماد در میان مشتریان کمک کرده باشد. توصیه می‌شود قبل از شروع هرگونه فعالیت تجاری در فضای مجازی، نسبت به اخذ مجوزهای مورد نیاز اقدام نموده و با رعایت قوانین و مقررات، به ایجاد یک کسب‌وکار پایدار و موفق کمک نمایید.

خواهشمندیم تجربیات خود را در زمینه اخذ مجوز کسب و کار اینترنتی و راهکارهای ایجاد اعتماد در این حوزه، با ما به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول